Premier De Croo na Overlegcomité: "Ommeslag van collectieve naar individuele verantwoordelijkheid”

 In Nederland worden nog meer versoepelingen van de coronamaatregelen op zijn vroegst op 9 juni doorgevoerd. Ervan uitgaande dat stap twee die dinsdag werd aangekondigd komende woensdag kan doorgaan, wordt op 1 juni gekeken of de volgende stap mogelijk wordt.

In stap drie van het openingsplan kan er onder voorwaarden weer binnen gegeten worden in de horeca, mogen mensen de musea weer in en wordt het advies voor het maximaal aantal bezoekers thuis verhoogd van twee naar vier per dag. Ook zouden dan binnen weer groepen van dertig mensen bijeen mogen komen, als daarvoor de ruimte is, en versoepelen de regels voor binnen- en buitensporten.

Het openingsplan werd half april gepresenteerd. Toen was nog de hoop dat deze versoepelingen al op 26 mei mogelijk zouden worden. Het wordt dus ten minste twee weken later dan gepland.

Het is overigens ook nog niet helemaal zeker dat stap twee komende week al wordt gezet. Als het aantal patiënten dat wordt opgenomen in de ziekenhuizen niet met minimaal 20 procent is gedaald ten opzichte van de piek van de coronagolf, wordt de versoepeling gepauzeerd, zoals de ontslagnemende regering dat noemt. Zo'n hard criterium is voor stap drie nog niet gedefinieerd.

De quarantaine van een groep van 43 Indiase studenten verpleegkunde wordt morgen opgeheven, zo melden de directeurs van de twee scholen waar de studenten lessen volgen. De groep was eind april van India naar België gereisd. Na enkele dagen in ons land, bleek een aantal van de 43 studenten besmet te zijn met de Indiase variant van het coronavirus. Nu is er geen besmettingsrisico meer.

De groep studenten was naar België gekomen om een graduaatsopleiding verpleegkunde te volgen, een deel in het Sint-Augustinusinstituut in Aalst en een ander deel in het Stfran. in Leuven. De studenten legden zowel bij hun vertrek in India als bij hun aankomst in België allemaal een negatieve coronatest af, maar na enkele dagen doken er toch symptomen op. Een aantal studenten bleek besmet te zijn met de Indiase variant: in Leuven ging het om 9 van de 22 studenten, in Aalst om 11 van de 21 personen.

De volledige groep verbleef de voorbije weken in quarantaine. Na de laatste testresultaten is vastgesteld dat er geen besmettingsrisico meer is. De studenten kunnen hun quarantaine dus verlaten.

"Het was voor de studenten zeker geen gemakkelijke periode. Ze werden zeer intensief opgevolgd en hun quarantaineperiode werd uit voorzorg ook bijkomend verlengd", zegt viroloog Marc Van Ranst (KU Leuven). "Dankzij hun toestemming en medewerking zijn er al heel wat bijkomende wetenschappelijke gegevens verzameld over de nieuwe Indiase variant. Dit wetenschappelijk onderzoek loopt nog door.

GEMS-voorzitster Erika Vlieghe kijkt met een 'enorme ongerustheid' naar het zomerplan dat het Overlegcomité heeft voorgesteld. "Er verandert heel veel op erg korte tijd. We gaan met weinig handrem naar de zomer toe", zei ze deze avond in De Afspraak  tijdens een debat met Vlaams minister-president Jan Jambon.

Vlieghe vroeg zich af of het nu al het moment is om zoveel versoepelingen aan te kondigen. Er zijn nog zoveel onbekenden - het virus is nieuw, het vaccin is nieuw. "Is er een plan B? Want dit kan misgaan", waarschuwde ze.

Jambon wees erop dat tegen begin juni de meest kwetsbare mensen gevaccineerd zijn. Daardoor zijn versoepelingen volgens hem nodig. Indien de cijfers slecht zijn, kunnen eventueel maatregelen uitgesteld worden, gaf hij mee.

Erika Vlieghe had ook problemen met de richtdrempel van 500 bezette Covid-bedden op intensieve zorg. "Als eerste drempel (in juni, red.) is die OK, maar als we in augustus nog altijd hetzelfde cijfer hebben, betekent dit dat er nog heel veel viruscirculatie is" en dat festivals zoals Pukkelpop of Tomorrowland gevaarlijk zijn, was haar boodschap. "Als je ambitieus wil zijn in maatregelen, moet je ook ambitieus zijn in de drempels", vond ze.

Volgens haar bestaat het risico dat het aantal Covid-bedden op intensieve zorg tussen 500 en 600 blijft kabbelen. "Stagneren is mogelijk en dat heb je geen reserve bij een mogelijke opflakkering", luidde de waarschuwing. Minister-president Jambon erkende dat het moeilijk zal zijn grote festivals te organiseren als het aantal bedden op intensieve zorg op 500 ligt in augustus. "Maar de ambitie is om naar 0 Covid-bedden te gaan". 

De maximumgrens om in de horeca met maximaal vier mensen aan een tafel te zitten, zal niet de hele zomer gelden, aldus De Croo. “Met vier aan tafel zal nog evolueren. Ook na 9 juni blijft het nog op vier, maar in juli en augustus zal het mogelijk zijn meer mensen aan een tafel te zetten. We gaan dat echter nu nog niet bepalen, omdat we voorzichtig willen blijven.”

Wanneer het Europees kampioenschap voetbal over precies een maand begint, zullen steden en gemeenten de mogelijkheid hebben om grote schermen te plaatsen zodat fans de wedstrijden samen kunnen volgen. Dat heeft minister van Binnenlandse Zaken Annelies Verlinden (CD&V) na afloop van het Overlegcomité aan Belga gezegd.

"We weten dat het EK eraan komt en dat mensen dat graag samen volgen. Daarom hebben we beslist dat steden en gemeenten schermen zullen kunnen zetten", zei Verlinden.

Wel zullen er beperkingen gelden voor het aantal personen dat de wedstrijden van de Rode Duivels samen volgt. "Het zullen niet even grote groepen zijn als tijdens het WK, maar mensen zullen wel kunnen samenkomen, ook om erbij iets eten en te drinken", aldus Verlinden.

Vlaams minister-president Jan Jambon (N-VA) is blij met het 'zomerplan' voor het versoepelen van de coronamaatregelen dat het Overlegcomité dinsdag heeft uitgewerkt. Daarin werd het voorstel dat de Vlaamse regering uitwerkte "door de partners ernstig genomen en in grote mate gevolgd", zo reageerde Jambon in Het Journaal op Eén. "In die zin zijn we zeer tevreden."

Net als de situatie in de ziekenhuizen blijft het verdere verloop van de vaccinatiecampagne wel cruciaal voor de uitvoering van het 'zomerplan'. Daarvoor ziet Jambon twee mogelijke stoorzenders. Ten eerste vaccins die niet worden geleverd. "Maar dat (de leveringen, red.) is nu gestabiliseerd, dus daar maak ik mij weinig zorgen over", zei Jambon. Ten tweede kunnen ook vaccinweigeringen roet in het eten gooien, maar ook daar verwacht de minister-president geen problemen. "Ik denk dat Vlamingen echt een voorbeeld zijn. De 65-plussers waren voor 95 procent gevaccineerd en dat is natuurlijk een formidabel cijfer", zei hij. "Dus ik kan de volgende leeftijdscategorieën alleen maar oproepen om zich te laten vaccineren."

"Na de heropening van de terrassen zaterdag is dit opnieuw goed nieuws", reageert Horeca Vlaanderen-topman Matthias De Caluwé. "En het is toevallig, vorig jaar konden we heropenen op maandag 8 juni, dit jaar op maandag 9 juni binnen", klinkt het. 

"We blijven nog voorzichtig, want er moeten nog parameters gehaald worden. De regels  blijven volgen is de beste garantie dat we effectief volledig kunnen heropenen op 9 juni", denkt De Caluwé. "Het ziet er vandaag beter uit dan gisteren, en daar kunnen we alleen tevreden mee zijn." 

Horeca Vlaanderen wacht nu het overleg met de overheid af om de praktische zaken in verband met de volledige heropening vast te leggen. "Goede afspraken maken goede vrienden, dat heeft vorige week ons geleerd", lacht De Caluwé. 

Herbekijk hier het volledige gesprek. 

“Het is wel heel veel”, reageert viroloog Marc Van Ranst bij VTM NIEUWS op de beslissingen van het Overlegcomité. “Op een gegeven moment met zoveel volk samen mogen komen… Dan hou ik een beetje mijn hart vast.”

De drempel van 500 bezette bedden op intensieve zorg voor de versoepelingen van 9 juni zal volgens Van Ranst “net haalbaar” zijn. “Maar men houdt diezelfde drempel ook aan voor juli, augustus, september…”, klaagt hij. “Dat is weinig ambitieus en kan in combinatie met heel grote evenementen ook voor problemen zorgen.”

Van Ranst ziet zichzelf deze zomer misschien ook wel aanschuiven voor een belangrijke EK-match van de rode duivels ergens op groot scherm, “als dat goed georganiseerd is, ook met de verplichting van zittend en met mondmasker”. “Al zie je dat thuis voor de televisie ook goed”, voegt hij toe.

Wat de versoepelingen op het vlak van telewerk betreft, zegt Van Ranst dat hij denkt dat telewerk een blijver is. “En dat is goed. Als we dat voor een stuk kunnen bewaren, gaan we trouwens ook voor een groot deel van het fileprobleem af zijn. Dus laat ons dat alstublieft doen. We weten echter dat als men zegt dat telewerk ‘aangeraden’ is (dat zal vanaf 1 juli het geval zijn), dan wordt dat op héél verschillende manieren geïnterpreteerd. En dat is een risico. Ik hoop dat de mensen het telewerk intussen voldoende gewoon zijn om het verder te zetten, niemand vraagt dat dit dan nog vijf dagen op vijf moet zijn.”

Herbekijk hier het gesprek met Marc Van Ranst.

Veel sectoren en bedrijven kunnen het licht aan het einde van de tunnel zien, nu er een gedetailleerd exitplan op tafel ligt met uitzicht op een volledige heropstart van de economie tegen 1 september. "De relance kan nu echt van start gaan", reageert Danny Van Assche, topman van ondernemersorganisatie Unizo, na het Overlegcomité.

"Onze ondernemers kunnen zich opnieuw voorbereiden, plannen maken...", aldus de Unizo-topman. "Ook op langere termijn, nu ze duidelijk weten dat vanaf 1 september opnieuw alles mogelijk wordt." 

Ook het uitzicht op terugkeermomenten voor telewerkers noemt Unizo een opsteker. 

Van Assche dringt er nog op aan dat de verschillende steunmaatregelen tot eind dit jaar zouden worden verlengd. Want een volledige heropstart van de economie in september betekent niet dat iedereen op dat ogenblik ook meteen uit de problemen is, zegt hij.

Minister van Binnenlandse Zaken Annelies Verlinden (CD&V) reageert tevreden na het Overlegcomité. “We hebben vandaag een aantal mooie dingen kunnen beslissen met het oog op de zomer, waar voor heel veel mensen allicht een stukje gading in zit”, zegt ze aan VTM NIEUWS. “De horeca, het telewerk dat we een beetje versoepelen, de erediensten waarvoor we het aantal deelnemers zien verhogen, een heel aantal evenementen die we zullen toelaten, … uiteraard met veiligheidsvoorwaarden. Dankzij de snelheid van de vaccinatiecampagne konden we daarnaast beslissen om vanaf juni ook al een aantal bijkomende dingen mogelijk te maken.”

Niets staat in steen geschreven. Als de vooropgestelde drempels niet worden gehaald, gaan de versoepelingen niet door. “We hebben de afgelopen maanden geleerd dat we het virus kort op de voet moeten volgen”, zegt Verlinden daarover. “We weten ook dat er onverwachte dingen kunnen gebeuren, zoals de varianten die mogelijk besmettelijker zijn of een andere impact hebben op het ziekteverloop. We kunnen dus nooit te voorzichtig zijn. Vandaar dat we die drempels hebben opgenomen. We hebben nu zekerheid gekregen over de vaccinatiesnelheid, maar we moeten alles verder goed blijven opvolgen.”

“Als het goed verloopt – en we hebben er vertrouwen in dat dit zo zal zijn – kunnen we vanaf juni toch heel wat bijkomende dingen toelaten.” Dat zal ook inzake handhaving een uitdaging zijn, geeft de minister toe. Maar ook daar hebben de voorbije maanden veel geleerd. “De politie weet hoe ze de dingen moet aanpakken en inschatten. We zullen de komende dagen in overleg met hen bekijken hoe we dat zo goed mogelijk kunnen laten verlopen.”

Sound Of Silence, het initiatief dat ijvert voor een heropstart van de evenementensector na de coronapandemie, reageert tevreden op de beslissingen dinsdag van het Overlegcomité. "Alle harten binnen de eventsector maken een voorzichtig vreugdesprongetje", luidt het. "Eindelijk krijgen we het werkbare perspectief waar we al zolang naar vragen."

Na het vorige Overlegcomité sprak Sound Of Silence nog van een "uppercut" door het gebrek aan perspectief voor de sector. Dat is nu anders. "Bijna anderhalf jaar al smeken we met #Soundofsilence om vooruitzicht, om een weg uit deze crisis. Vandaag heeft onze smeekbede eindelijk een antwoord gekregen en kunnen we ook effectief vooruit beginnen te kijken. Naar de welgekomen versoepelingen en mogelijkheden die er de volgende maanden aankomen."

Sound Of Silence beseft wel dat er "ons en de maatschappij" nog uitdagingen te wachten staan. "Leef de maatregelen nog even na", luidt de oproep van het initiatief. "Nog heel even. Dan kunnen wij opnieuw onze passie uitoefenen en kunnen we jullie events aanbieden waar beleving en samenzijn centraal staan."

Want de evenementensector moet "nog enkele woelige watertjes doorzwemmen", benadrukt Sound Of Silence. "Zoals de beschikbare liquiditeiten, het vinden van geschikt personeel, leningen verkrijgen bij de banken, een uitstel van btw bij onze heropstart, enzovoort. Als we niemand willen achterlaten, moet onze sector extra gestimuleerd worden."

Het Verbond van Belgische Ondernemingen (VBO) is tevreden met het exitplan dat het overlegcomité dinsdag heeft voorgesteld. Vooral dat nu ook in de mogelijkheid tot terugkeermomenten voor telewerkers wordt voorzien, valt in goede aarde bij de werkgeversorganisatie. "Want de negatieve gevolgen van verplicht en fulltime telewerken beginnen zich volop te manifesteren bij zowel werkgevers als werknemers", aldus het VBO.

Sectoren zoals de evenementen- en entertainmentsector, die zwaar getroffen en langdurige gesloten zijn, krijgen een "gestructureerd plan dat een spoedige heropening toelaat". Volgens de werkgeversorganisatie krijgen die sectoren met het exitplan nu "eindelijk perspectief en duidelijkheid en kunnen ze hun heropstart voorbereiden".

Het VBO roept iedereen nog op om waakzaam te blijven en de regels strikt na te leven, "zodat de versoepelingsdrempels gehaald worden en de timing van het vooropgestelde exitplan niet in gedrang komt".

Tussen maandagochtend en dinsdagochtend zijn in Nederland 5.586 nieuwe coronagevallen geregistreerd. Dat zijn er bijna 300 minder dan tussen zondagochtend en maandagochtend, toen 5.884 nieuwe gevallen bij het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) werden gemeld.

Het aantal positieve tests van de afgelopen 24 uur blijft ruim onder het weekgemiddelde. De afgelopen zeven dagen waren er in totaal 47.108 coronagevallen, gemiddeld 6.730 per dag. Maandag was dat aantal nog 7.043.

Op maandagen en dinsdagen zijn er doorgaans minder positieve gevallen dan later in de week. Dat komt doordat in de weekenden minder mensen zich laten testen op het coronavirus.

Er zijn ook 44 nieuwe sterfgevallen opgetekend. 

“Het is natuurlijk een heleboel”, zegt viroloog Marc Van Ranst bij VTM NIEUWS over de versoepelingen die zo meteen zouden aangekondigd worden op de persconferentie na het Overlegcomité. “Maar wat goed is, is dat het een getrapt systeem is. Er zijn verschillende datums afgesproken.”

“We weten wel dat datums uitspreken zeer gevaarlijk is”, vervolgt Van Ranst, al hangen ze wel vast aan bepaalde drempels die moeten bereikt worden. “We gaan nog moeten horen hoe dat dan gedetailleerd in zijn werk zal gaan. Data en drempels zullen aan elkaar gelinkt moeten worden en dat is iets dat iedereen goed zal moeten begrijpen.”

“Wanneer ik hoor dat er ventilatienormen in de horeca komen, dan is dat voor mij misschien nog de belangrijkste beslissing van al, op langere termijn toch”, laat de viroloog nog verstaan. “Dat gaat de luchtkwaliteit in ons land in de binnenruimte ten goede komen. Decretaal vastgelegde waarden gaan nu gecontroleerd worden. Dat is belangrijk.”

Wat de evenementen betreft, benadrukt Van Ranst dat dit onder de juiste voorwaarden zal moeten gebeuren en ook zeer georganiseerd. “Maar dat kan deze sector goed.”

De testing die moet nagaan of bezoekers aan testevenementen niet besmet zijn geraakt, verloopt niet vlot. Dat zei Vlaams minister van Toerisme Zuhal Demir (N-VA) dinsdag in het parlement na een vraag van Cathy Coudyser (N-VA).

Er vonden in Vlaanderen al meerdere testevenementen plaats. Zo was er een congres in Antwerpen en speelden zowel de KVS als Toneelhuis al theatervoorstellingen. Later deze week volgt nog een concert in de Gentse Ghelamco Arena en er is een aanvraag om van het Vlaams kampioenschap atletiek op 23 mei een testevenement te maken.

"Er is één aandachtspunt en dat zal ook in de toekomst bij evenementen zo zijn", zei Zuhal Demir dinsdag. "We zien dat de testing na het evenement niet vlot verloopt. Sommigen laten zich testen in een centrum, anderen bij een huisarts, en dat wordt niet op één centraal adres verzameld. We zijn nu iedereen aan het opbellen en het blijkt dat zo goed als iedereen de test wel heeft gedaan, maar het resultaat wordt niet doorgegeven. In de toekomst moet die opvolging worden gecentraliseerd."

De minister denkt overigens niet dat er nog veel testevenementen zullen volgen. De procedure is immers vrij zwaar en Demir verwacht dat het Overlegcomité later vandaag meer mogelijkheden zal scheppen voor reguliere evenementen.